Ξεκινάμε με το δεξί, την ιστορία του μπισκότου και συνταγή για απίθανα μπισκότα λεμονιού με σταφίδες!

Καλησπέρα και καλώς ήρθατε!

Φτιάξαμε αυτό το blog με τον Κωνσταντίνο για να μοιραζόμαστε μαζί σας αρώματα και γεύσεις που ξεχωρίζουμε και αγαπάμε!!

Μιας και εγκαινιάζω εγώ αυτήν την προσπάθεια, θέλω να ευχηθώ σε όλους καλή χρονιά, γεμάτη υγεία, αγάπη και χαμόγελα! Ελπίζω τα πράγματα να γλυκάνουν φέτος για όσους πέρασαν δύσκολα το 2013 (και τα προηγούμενα χρόνια…) και γι’ αυτό ανεβάζω ως πρώτη συνταγή αυτά τα απίστευτα μπισκότα!!

Τα μπισκότα λοιπόν, είναι από τα αγαπημένα μου γλυκά. Την αδυναμία μου αυτή τη συνειδητοποίησα μια μέρα που είχα φάει μπισκότα (που μοσχοβολούσαν μόλις βγήκαν από το φούρνο) αντί για μεσημεριανό. Τότε κατάλαβα ότι πρόκειται για έναν εθισμό, που μάλιστα ξεκινούσε από τη διαδικασία δημιουργίας τους! Με γοητεύει απίστευτα το πώς η ανάμιξη απλών υλικών μπορεί να οδηγεί σε ένα τόσο διαφορετικό αποτέλεσμα με υπέροχο άρωμα, γεύση και υφή που αλλάζουν τρομερά αν πειράξουμε μικρές λεπτομέρειες!

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με κάποια πράγματα για την ιστορία του μπισκότου.

Αρχικά να πούμε ότι η λέξη “μπισκότο” εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον 14ο αιώνα, έχει ιταλική ετοιμολογία και προέρχεται από τα λατινικά “bis coctus” και σημαίνει “δύο φορές ψημένο”.

Η ιστορία του μπισκότου (με την πολύ ευρεία έννοια) ξεκινάει περίπου 4500 χρόνια πριν, καθώς πολλοί λαοί είχαν δημιουργήσει παρασκευάσματα που θυμίζουν μπισκότα, αναμειγνύοντας δημητριακά με νερό, δημιουργώντας μία ζύμη που στη συνέχεια έψηναν. Το κύριο πλεονέκτημα της τροφής αυτής ήταν η εύκολη αποθήκευση και η συντήρηση της για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στην Ελλάδα παρασκευάζονταν οι “πλακούντες”, από μία ζύμη παρόμοια με των ψωμιών, εμπλουτισμένη με γάλα, λίπος, μπαχαρικά, μυρωδικά και μέλι. Επίσης, κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, τα αρτοποιεία παρασκεύαζαν τον χαρακτηριστικό “στρατιωτικό άρτο” ή “άρτο του ναυτικού” (buccellum), φτιαγμένο από αλεύρι το οποίο άφηναν να μουσκέψει στο νερό επί τριάντα μέρες χωρίς να χρησιμοποιούν ούτε αλάτι ούτε μαγιά. Αφού το ψωμί στέγνωνε από το πρώτο ψήσιμο, το έκοβαν σε κομμάτια και το έψηναν ξανά με μέλι και πιπέρι, για να μπορέσει να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για μεγάλης διάρκειας ταξίδια, η ζύμη ψηνόταν μέχρι και τέσσερις φορές.

Ωστόσο το πρώτο παρασκεύασμα που έμοιαζε περισσότερο με μπισκότο μας πηγαίνει πίσω στην Περσία του 7ου μ.Χ. αιώνα όπου και προστεθήκαν στη ζύμη αβγά, βούτυρο, κρέμα, φρούτα, μέλι και ζάχαρη. Η Περσία ήταν μία από τις πρώτες χώρες που παρήγαγε ζάχαρη και ήταν μάλιστα γνωστή για τα γλυκά της. 

Στη συνέχεια, με τη μουσουλμανική εισβολή στην Ισπανία, τις Σταυροφορίες και την ανάπτυξη του εμπορίου των μπαχαρικών, τα γλυκά αυτά μπισκότα εξαπλώθηκαν γρήγορα από την Αραβία στη βόρεια Ευρώπη. Χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από τους ταξιδευτές, για τον ίδιο λόγο που χρησιμοποιούνταν ανέκαθεν από τους στρατιώτες.

Τον 14ο αιώνα στους δρόμους πολλών ευρωπαϊκών πόλεων πωλούνταν κουλούρια που σταδιακά πήραν τη μορφή μπισκότου-γκοφρέτας. Οι πρώτες συνταγές για μπισκότα ξεκίνησαν να περιλαμβάνονται στα βιβλία μαγειρικής και ο οδηγός του Thomas Dawson “Goode Huswife’s Jewel” (1596) ήταν ένας από τους πρώτους, που μυούσε τον κόσμο στις υπέροχες γεύσεις αυτών των γλυκών πειρασμών.

Το 16ο αιώνα, τα πρώτα μπισκότα φτάνουν στην Αμερική από Άγγλους, Σκοτσέζους και Ολλανδούς μετανάστες. Η παλαιότερη αναφορά στα μπισκότα -τουλάχιστον στις αγγλοσαξονικές χώρες- συναντάται στην αφήγηση του εξερευνητή Sir Martin Frobisher (1535-1594), κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην ακτή του Ατλαντικού της βόρειας Αμερικής το 1577. Στην Αμερική τα μπισκότα μετονομάστηκαν σε cookies, μία ιστορία με την οποία θα ασχοληθούμε σε κάποιο άλλο post…

Τον 17ο αιώνα στην Ευρώπη ο αρτοποιός-ζαχαροπλάστης (baker) αποτελούσε ένα αυστηρά ελεγχόμενο επάγγελμα που για να το ακολουθήσει κάποιος έπρεπε να εκπαιδευτεί σε τρία επίπεδα, ξεκινώντας από μαθητευόμενος, συνεχίζοντας σε τεχνίτης και παίρνοντας στο τέλος τον τίτλο του αρτοποιού-ζαχαροπλάστη.

Ο 18ος αιώνας, ο αιώνας του διαφωτισμού, χαρακτηρίσθηκε από πολλούς ως “ο λαίμαργος αιώνας”. Τότε γεννήθηκε “η τέχνη του ζαχαροπλάστη με το μικρό φούρνο“, που έκανε τη γαλλική ζαχαροπλαστική φημισμένη παγκοσμίως. Τα γλυκίσματα “πτι-φουρ” (petit four στα γαλλικά) έκαναν την παρθενική τους εμφάνιση. Ήταν ένα είδος μικρών βουτημάτων που έμπαιναν στο φούρνο μετά το ψήσιμο των κανονικών γλυκισμάτων, όταν πια αυτός ήταν σβηστός, και κατασκευάζονταν από μείγματα αβγών, αλευριού και ζάχαρης. Μικρά γλυκίσματα, εύθραυστα, τραγανιστά, σκέτα ή γαρνιρισμένα με κρέμα, ζελέ ή φρούτα, αποτέλεσαν τη νέα εκδοχή των μπισκότων με πρωτότυπες και κομψές ονομασίες. Ήδη από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα είχε αρχίσει να δίνεται νέο περιεχόμενο στις διατροφικές συνήθειες. Το διατροφικό καθεστώς που υπερθεμάτιζε της “διατροφικής κοινωνικότητας” υποχώρησε και ο νέος διαιτητικός εξορθολογισμός “δεν δήλωνε πλέον την τελετουργική οργάνωση του τραπεζιού, αλλά ένα ορθολογικό σύστημα διατροφικών συνηθειών”. Σ’ αυτό το πλαίσιο η παραγωγή μπισκότων άλλαξε προσανατολισμό. Η παρασκευή ενός “μπισκότου - τροφίμου” που θα αποτελούσε τη βάση της καθημερινής διατροφής απευθυνόμενο σε μεγάλο καταναλωτικό κοινό, ξεπερνώντας το στάδιο των “μπισκότων πολυτελείας”, έγινε πραγματικότητα.

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας κατά τη βιομηχανική επανάσταση τον 19ο αιώνα, έγινε εφικτή η παρασκευή μεγάλης ποικιλίας γλυκών και αλμυρών μπισκότων για ευρεία κατανάλωση, χωρίς όμως να αλλάξουν οι πρώτες ύλες των παρασκευασμάτων. Τα συστατικά ήταν όπως πάντα το αλεύρι, η ζάχαρη και μία λιπαρή ουσία, όπως το βούτυρο ή το λάδι. Τον αιώνα αυτό με την εξάπλωση της αγγλικής συνήθειας του απογευματινού τσαγιού, οι ευκαιρίες απόλαυσης των μικρών ξηρών γλυκισμάτων μαζί με μια ζεστή κούπα μυρωδάτο τσάι πολλαπλασιάστηκαν. Το “εγγλέζικο μπισκότο” γνώρισε ζηλευτή άνθηση και ευρείας κλίμακας παραγωγή. Η αγγλική μπισκοτοποιία έκανε σημαντικές εξαγωγές όχι μόνο στις αγγλικές αποικίες, αλλά και σε όλο τον κόσμο ήδη από το 1840. Παράλληλα, η μπισκοτοποιία άρχισε να ανθεί και στη Γαλλία, ειδικά στο Μπορντό και τη Νάντη. Ο Roman Lefévre, ζαχαροπλάστης με ανατολίτικη καταγωγή, μαζί με τη γυναίκα του Utile εγκαταστάθηκαν κοντά στους μπισκοτοποιούς, τους φουρνάρηδες και τους αλευράδες της Nάντης στην περιοχή Quai de la Fosse, όπου παρασκεύασαν τα πρώτα “petit beurre”.

Πρωτοπόροι οι Άγγλοι, ακολούθησαν οι Γάλλοι με τα petit beurre, ήρθαν και οι Ιταλοί, οι Γερμανοί, οι Βέλγοι και οι Ελβετοί και μέσα σε λίγες δεκαετίες ολόκληρος ο πλανήτης -μέσω και του εμπορικού δικτύου των δυτικών αποικιών- κατακτήθηκε με τα μπισκότα, που δεν είχαν πάντα τη γλυκιά εκδοχή τους, αλλά και την κατάξερη, που απλώς ικανοποιούσε τις ανάγκες σίτισης ελλείψει άλλων προϊόντων.

Τη δεκαετία του 1920, το μπισκότο έγινε μια ολοκληρωμένη, εύκολη στην κατανάλωσή της τροφή και άρχισε να αποκτά τη σύγχρονη διατροφική του διάσταση. Δυο ξερά μπισκότα αγκάλιασαν μια γέμιση! Σοκολάτας, βανίλιας, φράουλας, βερίκοκου, κ.ά. Τότε πρωτοεμφανίστηκαν και τα γεμιστά μπισκότα - σάντουιτς, που υποκατέστησαν τα μικρά γεύματα και εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα από μικρούς και μεγάλους.

Η περίοδος από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έως την αρχή της δεκαετίας του 1960 σφραγίστηκε από την ίδρυση μεγάλων διεθνών βιομηχανικών μονάδων. Με τις δραστηριότητες και την εξειδικευμένη λειτουργία τους έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ποικιλομορφία των μπισκότων, ενώ μοντέρνες ιδέες και παράδοση “παντρεύτηκαν” προσφέροντας στους καταναλωτές νέες γεύσεις. Παράλληλα, διατηρήθηκαν κάποιοι τρόποι παραγωγής μπισκότων για τσάι, που ακολουθούσαν τις συνταγές που εφαρμόζονταν από τους ζαχαροπλάστες της Αικατερίνης των Μεδίκων και πλέον παράγονταν σε κορυφαίες τεχνικές εγκαταστάσεις.

Από το 1953 και αργότερα, η τεχνολογική πρόοδος που σημειώθηκε στις παραδοσιακές τεχνικές κοπής και διπλώματος της ζύμης γέννησε ακόμη περισσότερα καινούργια προϊόντα.

Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο εταιρίες μπισκότων, τα "Μπισκότα Παπαδοπούλου" και η Ελληνική Εταιρία Μπισκότων ΑΒΕΕ που αργότερα μετονομάστηκε σε ELBISCO. Τα μπισκότα Παπαδοπούλου δημιουργήθηκαν από την οικογένεια Παπαδοπούλου αρχικά στην Κωνσταντινούπολη  όπου και σφραγίστηκαν με μία απλή ξύλινη σφραγίδα (τα γνωστά σε όλους μας Πτι-Μπερ). Ερχόμενοι στην Ελλάδα μετά τη μικρασιατική καταστροφή πληροφορήθηκαν ότι τα μπισκότα δεν ήταν γνωστά και έτσι αποφάσισαν να τα διαδώσουν, ξεκινώντας από ένα φούρνο και πουλώντας χύμα τα Πτι-Μπερ. Το 1930 και 1935 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τα: Μιράντα, τα Γεμιστά και τα Cream Crackers  ενώ σήμερα η εταιρία έχει ηγετική θέση στην αγορά του μπισκότου. Η ιστορία της Ελληνικής Εταιρίας Μπισκότων ΑΒΕΕ ξεκινάει από το 1967, με τα πρώτα συσκευασμένα, γνωστά και αγαπημένα μπισκότα Αλλατίνη. Σήμερα η ELBISCO έχει εξαγοράσει και συγχωνευτεί με πολλές εταιρίες, μεγαλώνοντας την ποικιλία των προϊόντων της.

Υπάρχουν εκατοντάδες συνταγές μπισκότων στις μέρες μας, για όλα τα γούστα. Τραγανά ή μαλακά, ζουμερά ή αφράτα, με σοκολάτα ή με φρούτα, τα μπισκότα θα είναι πάντα αγαπημένο γλυκό των μικρών και των μεγάλων παιδιών και ένα εύκολο ενδιάμεσο γεύμα που μπορούμε μάλιστα με μικρές αλλαγές να το κάνουμε και πιο υγιεινό!

Επιστρέφοντας στη συνταγή μας… Την πρώτη φορά που έφτιαξα αυτά τα μπισκότα εξάντλησα όλη την αυτοσυγκράτηση μου για να μπορέσω να σταματήσω και να μη τα φάω όλα και αποφάσισα ότι είναι από τα αγαπημένα μου! Είναι μαλακά και ζουμερά, δροσερά, λεμονάτα, με τις σταφίδες να δίνουν μια γλυκιά νότα σε κάθε μπουκιά! Υπέροχη και πολύ ισορροπημένη γεύση, που δε σε λιγώνει και αυτό μερικές φορές ίσως γίνεται πρόβλημα!!

Μπισκότα λεμονιού με σταφίδες

Τα υλικά που χρειαζόμαστε είναι:

250γρ βούτυρο

250γρ ζάχαρη

1 αυγό

1 βανίλια

60γρ γάλα

Χυμό από 1½ λεμόνι

350γρ αλεύρι (κοσκινισμένο)

2-3 χούφτες σταφίδες

Εκτέλεση:

Χτυπάμε πολύ καλά το βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν μια αφράτη κρέμα.

Προσθέτουμε το αυγό, ανακατεύουμε μέχρι να ενσωματωθεί και προσθέτουμε τη βανίλια.

Προσθέτουμε το χυμό λεμονιού και το γάλα και ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθεί το μίγμα.

Στη συνέχεια προσθέτουμε το κοσκινισμένο αλεύρι, ανακατεύουμε να ενσωματωθεί και τέλος, βάζουμε τις σταφίδες και ανακατεύουμε.

Με δύο κουτάλια σχηματίζουμε μπαλίτσες τις οποίες τοποθετούμε σε μία λαμαρίνα που έχουμε στρώσει με αντικολλητικό χαρτί.

Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170 βαθμούς, για 10 με 12 λεπτάκια. Δε θέλουμε να ροδίσουν, πρέπει να έχουν το χρώμα της φωτογραφίας.

Καλή επιτυχία και καλή όρεξη!!

Ράνια

Πηγές (για το ιστορικό μέρος):

http://www.foodtimeline.org/foodcookies.html

http://www.yeskid.gr/kosmos-paidioy/anaptyksi/diatrofi-paidioy/mpiskota-istoria-enos-agapimenoy-snak

http://whatscookingamerica.net/History/CookieHistory.htm
http://papadopoulou.gr/history
http://www.elbisco.gr/?page=History